Diagnostyka zakażenia Helicobackter Pylorii

Szybki test ureazowy. Fot. "Creative Commons, by Louve.pl"

Powszechne testy diagnostyczne w kierunku zakażenia Helicobacter Pylorii można podzielić na dwie główne grupy: testy inwazyjne i testy nieinwazyjne. Pokrótce omówię każdą z tych grup.
Testy inwazyjne (materiałem do badania jest wycinek pobrany podczas gastroskopii) to:
1) Badanie histopatologiczne (badanie pod mikroskopem wycinka). Ze względu na koszt badania najczęściej wykonywane przy ujemnym wyniku testu ureazowego.
2) Hodowla bakteryjna (rzadko stosowana w postępowaniu klinicznym, może być pomocna w identyfikacji lekooporności).
3) Test ureazowy (najczęściej stosowany) polegający na umieszczeniu wycinka na płytce zawierającej mocznik i barwnik. Rozkład mocznika przez ureazę (enzym bakteryjny) do amoniaku powoduje zmianę zabarwienia podłoża. Badanie to charakteryzuje się dużą swoistością i ograniczoną czułością.

Testy nieinwazyjne (nie wymagające gastroskopii).
1) Test oddechowy z użyciem znakowanego izotopu węgla, który jest rozkładany przez bakterie do dwutlenku węgla - oznacza się go w wydychanym powietrzu. Test ten z powodzeniem może być stosowany do oceny skuteczności leczenia zakażenia po około 4-6 tygodniach od jego zakończenia.
2) Antygen H.pylorii w kale - niższa czułość i swoistość w porównaniu z poprzednią metodą.
3) Oznaczanie przeciwciał w surowicy (najczęściej IgA) - ich obecność nie zawsze świadczy o aktywnym zakażeniu. Zaletą metody jest łatwa dostępność do badania. Ze względu na zmienną dynamikę zmniejszania stężenia przeciwciał badanie rzadko stosowane w ocenie skuteczności eradykacji.

Istotne jest by przed testami: oddechowym, kałowym i ureazowym pacjent nie przyjmował IPP przez 7-14 dni. Jedyną pewną metodą diagnostyki choroby wrzodowej jest gastroskopia.

Leczenie choroby wrzodowej żołądka

Amoksycylina - jeden z antybiotyków stosowanych w eradykacji Helicobacter Pylorii". Fot. Creative Commons, by Smile a While "

Leczenie choroby wrzodowej możemy ogólnie podzielić na zachowawcze i chirurgiczne. Istotą leczenia zachowawczego jest eradykacja (zwalczenie zakażenia) H.Pylorii oraz zmniejszenie dolegliwości choroby. Eradykacja polega na stosowaniu odpowiednich schematów antybiotykoterapii. Jednym z powszechniejszych jest połączenie metronidazolu, amoksycyliny oraz inhibitora pompy protonowej (np. omeprazol) przez okres 7 dni. Leczenie objawowe polega m.in. na przyjmowaniu wyżej wymienionych inhibitorów które zmniejszają wydzielanie soku żołądkowego oraz leków blokujących receptory histaminowe (np. ranitydyna). Oba leki wpływają na aktywność cytochromu p450 co może upośledzać metabolizm innych leków.
Do działań niepożądanych inhibiorów pompy protonowej należą między innymi: biegunka, zaburzenia nastroju, zawroty głowy oraz wzrost aktywności enzymów wątrobowych.
Niekiedy stosowane są leki cytoprotekcyjne: sole bizmutu, sukralfat, mizoprostol.
Leczenie chirurgiczne stosuje się w przypadku powikłań choroby, ze wskazań nagłych, przy nieskuteczności leczenia zachowawczego, rozległych owrzodzeniach, przy podejrzeniu raka. U większości chorych operowanych planowo z powodu wrzodu żołądka najkorzystniejszym rodzajem zabiegu jest resekcja żołądka lub wagotomia pniową (lub selektywną) z zabiegiem drenażowym i wycięciem (biopsją) wrzodu. Do metod stosowanych w leczeniu wrzodów dwunastnicy należą wagotomia całkowita z pyroloplatyką, wagotomia całkowita z antrektomią, wysoce wybiórcza wagotmia metodą laparoskopową lub otwartą. Leczenie chirurgiczne może nieść za sobą powikłania takie jak zespół poresekcyjny, późny zespół poposiłkowy, zespół pętli doprowadzającej, zespół pętli odprowadzającej, zaburzenia odżywiania, niedokrwistość megaloblastyczna,biegunka tłuszczowa, rak kikuta żołądka. Do czynników ryzyka nawrotowości wrzodów po operacji należą niecałkowita wagotomia,zwężenie zespolenia, niedostateczny margines resekcyjny.
Poza chorobą wrzodową istnieją inne wskazania do eradykacji H. Pylorii. Jeżeli zdiagnozowano u Ciebie: zanikowe zapalenie żołądka, stan po resekcji z powodu raka, chłoniaka żołądka, dyspepsje niezwiązana ze wrzodem trawiennym, niewyjaśnioną niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza i małopłytkowość immunologiczna. Powinieneś dodatkowo sprawdzić czy nie masz choroby wrzodowej żołądka. Jeżeli jesteś bliskim krewnym chorego z rakiem żołądka, warto się przebadać pod kątem obecności bakterii H. Pylorii. Skuteczne i szybko wdrożone leczenie choroby wrzodowej żołądka zmniejsza ryzyko ciężkich powikłań i znacznie poprawia rokowanie pacjenta.