Jak pisać wiersze?
Każdy czasem próbuje napisać wiersz, bo forma lityczna pozwala wyrazić własną osobowość, ujawnić głęboko skrywane emocje. Nie przypadkiem więc wykrystalizowały się takie formy liryki jak: liryka miłosna, religijna, filozoficzna, bo to one często wyrażają to, co w człowieku drzemie najgłębiej. Czy jednak wiesz jak wykorzystać środki literackie by służyły twojej wypowiedzi lirycznej? Oto krótki i szybki przegląd budowy wiersza, który pozwoli zwrócić tobie uwagę na istotne czynniki.
- • kartka papieru, inspiracja, natchnienie, ten artykuł :)
Pierwsza ważna kwestia to metaforyka na którą składają się:
tropy stylistyczne, czyli znaczenia słów intensyfikowanie przez sąsiedztwo innych słów np. "zima przyszła"" i "sroga zima przyszła" Drugie zdanie jest mocniejsze w wymowie, bo wyraz "sroga" dodaje mocniejszego znaczenia zimie.
Epitet, który jest określeniem rzeczownika od razu pokazuje nam na czym autor się skupia. Epitet podkreśla ważność semantyczną. Warto zwrócić uwagę, że w literaturze epitety są szczegółowe i w nich kryje się sporo informacji ważnych dla interpretacji. np z wiersza Rilkego: "Odbicie najmniejszego poruszenia
w jedwabnej ciszy staje się widome". Cisza, która staje się jedwabna. Ma to znaczenie dla interpretacji, bo tu nie chodzi o zwyczajną ciszę, lecz ciszę, która sięga głębiej.
Po za tym ważnym środkiem jest także porównanie, które zestawia obok siebie dwa przedmioty, czy dwa zjawiska pod pewnym względem podobne, jednak w istocie różne. Po co to się robi? Ano np. po to, by wyrazić zjawiska, rzeczy, które trudno nazwać w danym języku.
Po za składnią, semantyką ważna jest także stylistyka i tutaj wymienimy takie zjawiska jak:
inwersja, czyli naruszenie szyku zdania. np orzeczenie, które w języku Polskim jest najważniejsze, znajdzie się na końcu zdania. Jest to nietypowe zjawisko dla naszego języka, ale sprawia, że uwaga odbiorcy się wyostrzy właśnie na to orzeczenie. Warto zastosować tę metodę, gdy chcemy orzeczenie jakoś wyróżnić, podkreślić i ma być faktycznie ważne.
Elipsa to brak części zdania, ale taki brak, którego łatwo się domyśleć. Nie jest więc urwaniem zdania w środku, lecz świadomym zabiegiem po to, by wzbudzić emocje, nadać ekspresji, dynamiki zdaniu. Elipsę najłatwiej dostrzec wtedy, gdy brak orzeczenia, lub powtarza obok siebie wyrazy np. "Wiatr! - wiatr!"
Powtórzenie to powielanie słów, zdań, sekwencji w wierszu po to, by nadać więcej ekspresji. Najlepszym przykładem będzie znane Mickiewiczowskie "Ciemno wszędzie, głucho wszędzie..."
Anafora, to ciekawy środek stylistyczny polegający na powtórzeniu początkowych słów każdego wersu. Ten zabieg tworzy napięcie u odbiorcy, bo wpada w monotonny rytm, jednak odbiorca spodziewa się jakiejś ciekawej pointy a natarczywe, ciągłe powtórzenia opóźniają zdobycie informacji, co potęguje ciekawość np. efekt u poetów barokowych "Na oczy królewny angielskiej"
Po za składnią i stylistyką pozostaje jeszcze ukształtowanie wersologiczne. Wiadomo, że wiersz składa się z wersów, te mogą być ukształtowane w różny sposób.
Mogą być ukształtowane stroficznie. W poezji spotykamy często strofy pięciowersowe, sześciowersowe (sekstyna, wykorzystywana w śpiewie), ośmiowersowe a także dystychy (dwa wersy, wykorzystywana w aforyzmach) oraz sonety (2 strofy po 4 wersy i ostatnie 2 strony po 3 wersy) Świetną realizacją sonetów są Sonety krymskie.
Po za tym wiersz może być rymowany, czyli końcówki wersów pokrywają się ze sobą. Może być także rytmiczny w którym wyróżnimy akcenty. Współcześnie jednak bardzo często powstają wiersze wolne, czyli wiersze pozbawione rytmu a nawet rymu. W skrajnych przypadkach występuje zaburzony podział na wersy, tak że do końca nie wiemy czy mamy do czynienia z poezją, czy z prozą.
Oto kilka informacji na temat budowy wierszy; ich składni, stylu, zasad, które być może pozwolą tobie na jakieś ciekawe rozwiązania. Tak to bywa, że najlepsze utwory literackie powstają z inspiracji już istniejących, stąd chcąc tworzyć wiersze, warto zajrzeć do tego, co proponuje nam tradycja. Tak robili najwięksi jak np.Mickiewicz, Miłosz, Herbert i wielu wielu innych.
• Przeczytaj teraz:
Komentarze
Ostatnio zmieniony: 2012-12-11 13:30:52
Ostatnio zmieniony: 2011-03-11 16:17:34
Dodaj komentarz