Inwestor może zostać uczestnikiem funduszu inwestycyjnego poprzez zakup jednostek uczestnictwa zbywanych przez fundusze otwarte lub kupno certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez fundusze zamknięte.

Jednostki uczestnictwa są zbywane przez fundusze inwestycyjne otwarte oraz specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte. Zgodnie z obowiązującym prawem nie są one papierami wartościowymi, choć ucieleśniają prawa majątkowe. Fundusze inwestycyjne zbywają jednostki uczestnictwa oraz dokonują ich odkupienia na żądanie uczestnika. Jednostki uczestnictwa po odkupieniu przez fundusz są umarzane. Operacje te odbywają się z częstotliwością określoną w statucie funduszy, jednak nie rzadziej jak raz na 7 dni. Ustawodawca w Polsce przewidział możliwość zawieszenia odkupywania jednostek uczestnictwa przez fundusz na dwa tygodnie. Zdarzenie takie może mieć miejsce, jeżeli suma wartości odkupionych jednostek uczestnictwa lub jednostek, których odkupienia zażądano przekracza 10% wartości aktywów netto funduszu. Innym powodem zawieszenia odkupywania jednostek może być brak możliwości wykonania wiarygodnej wyceny z przyczyn niezależnych od funduszu. W marcu bieżącego roku fundusz TFI DWS zawiesił po raz pierwszy w historii funduszy w Polsce wykupywanie jednostek z powodu braku możliwości wyceny trzech funduszy obligacji.

Fundusze dokonują wyceny aktywów, ustalenia wartości aktywów netto funduszu, ustalenia ceny zbycia i odkupienia jednostek oraz ustalają wartość aktywów netto przypadające na jednostkę uczestnictwa.

Jednostki uczestnictwa są zbywane i odkupywane po danej cenie, wynikającej z podzielenia aktywów netto funduszu przez ilość jednostek uczestnictwa, ustalonej na podstawie rejestru uczestników funduszu.

Warto pamiętać, iż przy zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa mogą być pobierane opłaty bądź prowizje, których wysokość dokładnie opisuje statut funduszu.

Certyfikaty inwestycyjne są tytułami uczestnictwa emitowanymi przez fundusze inwestycyjne zamknięte. Fundusz tego typu dokonuje wyceny aktywów netto oraz aktywów netto przypadających na jeden certyfikat z częstotliwością określoną w statucie, nie rzadziej jednak jak raz na 3 miesiące, oraz na 7 dni przed emisją kolejnych certyfikatów i w dacie ich wykupu. Certyfikaty inwestycyjne w odróżnieniu od jednostek uczestnictwa są papierami wartościowymi imiennymi lub na okaziciela (certyfikaty dopuszczone do publicznego obrotu są wyłącznie na okaziciela). Reprezentują one prawa majątkowe w tym prawo do udziału w zgromadzeniu inwestorów. Certyfikaty inwestycyjne na okaziciela podlegają wprowadzeniu do publicznego obrotu. W takim przypadku fundusz musi złożyć stosowny wniosek do organu kontrolnego o ich notowanie na rynku regulowanym. W takim przypadku są one zdematerializowane. Certyfikaty imienne mogą mieć postać dokumentu, dają one również prawa do udziału w zgromadzeniu inwestorów (maksymalnie posiadaczowi jednego certyfikatu przysługują 3 głosu). Podobnie jak w przypadku jednostek uczestnictwa, przy zakupie certyfikatów są pobierane opłaty lub prowizje.

Uwagi i spostrzeżenia

• •Jeżeli chcemy inwestować w certyfikaty inwestycyjne na GPW to trzeba uważać na niską płynność.